اختلالات یادگیری چیست؟




حدودا از اواسط قرن 19 میلادی مربیان و متخصصان تعلیم و تربیت متوجه گروهی از دانش آموزان شدند که از بهره هوشی طبیعی برخوردارند و دارای نقایص عصب شناختی مشخصی نیستند، اما در یادگیری خواندن، نوشتن و ریاضیات دچار مشکلات اساسی هستند.
در واقع علم پزشکی هیچ گونه علامتی از نابهنجاری های عصبی شدید یا ضایعات مغزی جدی در آنها نمی یابد. در حالیکه کودکان دیگری هستند که دچار ضایعات مشخص  شده مغزی اند ولی هیچ گونه مشکلی در یادگیری ندارند. حدود 5 تا 6 درصد از دانش آموزان به اختلالات یادگیری مبتلا هستند، به عبارت دیگر در یک کلاس 30 نفری تقریبا 2 دانش آموز مبتلا به اختلال یادگیری داریم که آمار بالا و قابل توجهی است. گزارشات نشان می دهد نسبت پسران دارای این اختلال به دختران 2 تا 3 برابر بیشتر است.
این دانش آموزان با چه مشکلاتی رو به رو هستند؟
همانطور که گفته شد، این کودکان در یک یا چند حیطه از سه حیطه اصلی خواندن، نوشتن و ریاضیات دچار مشکلات هستند و متأسفانه در صورت عدم آگاهی معلمان و والدین، با برچسب هایی نظیر کند ذهن، شاگرد تنبل کلاس و... مواجه خواهند شد. این کودکان بر اثر شکست های متوالی از عزت نفس پایینی برخوردارند.
مشکلات یادگیری این گونه کودکان معمولا با افزایش سن آنها وخیم تر می شود، به طوری که مشکل آنان که زمانی به راحتی قابل تشخیص بود، صراحت و روشنی خود را از دست می دهد، زیرا این مشکل به سایر زمینه ها نیز سرایت می کند.
از مشخصه های ناتوانایی های یادگیری نابرابری معنادار بین پیشرفت درسی و هوشبهر، نداشتن توجه و تمرکز، رفتار فزون کارانه (بیش فعالی) که به صورت حرکات اضافی بروز می یابد. بی توجهی در کلاس درس، تکانشگری، هماهنگی ضعیف حرکتی و نداشتن مهارت های کافی در زمینه ادراک فضایی، ناتوانی در حل مسئله، انگیزه کم، وابسته بودن به دیگران در انجام کارها، مهارت های زبانی ضعیف و رشد اندک شناختی، مهارت های اجتماعی رشد نیافته و تأخیر جدی در آموختن درس ها می باشد. 
 علت بروز این اختلال چیست و چگونه می توان آن را تشخیص داد؟
در زمینه اختلالات یادگیری عامل ژنتیک، عوامل زیستی، رشدی و محیطی دخیل هستند .عوامل زیستی علل گوناگونی را در بر می گیرند، همچون اختلال آسیب مغزی خفیف (اختلال حد اقل آسیب مغزی)، اختلال های زیستی-شیمیایی (مثلا حساسیت به بعضی غذا ها)، رشد درنگیده دستگاه عصبی (تأخیر رشدی) و تغذیه.

پژوهش ها نشان می دهند که در خانواده های کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری دست کم یک نفر دیگر هم با این مشکل مواجه است، بنا بر این نقش عامل ژنتیک در بروز این اختلال مشهود می باشد. دست اندر کاران امر تعلیم و تربیت معتقدند که محیط یادگیری نا مساعد نیز در ناتوانی های یادگیری موثر است. 
روانشناس کودک با مطالعه تاریخچه خانوادگی کودک و مصاحبه با والدین، عوامل مسبب این اختلال را تشخیص می دهد. در گام بعدی، متخصص با دریافت گزارش معلم از وضعیت تحصیلی کودک و اجرای آزمون های استاندارد، حیطه های مشکل را تعیین و برنامه درمانی را طراحی می کند. آزمون های مذکور شامل مجموعه ای از آزمون های روانشناختی، نظیر آزمون هوش و شخصیت است و در مرحله بعدی  آزمون های اختصاصی ارزیابی اختلالات یادگیری صورت می گیرد.
_ روش های درمانی اختلال های یادگیری چیست؟
متخصصان درمان اختلالات یادگیری مثل  "کپارت" ، حرکت و مهارت های حرکتی را پایه و اساس  یادگیری می دانند. بنابر این درمان بر اساس این رویکرد بر مبنای درمان های حرکتی همچون تقویت عضلات ظریف (مثل تقویت انگشتان دست) و تقویت عضلات درشت (مثل عضلات ساعد، عضلات پا ها و...)، حفظ تعادل (مثل راه رفتن بر روی یک خط یا تخته تعادل)، تمرین هایی جهت درک فضا و جهت یابی (یادگیری جهات مثل راست، چپ، بالا، پایین، عقب، جلو و...) و تمرین های مربوط به تقویت ادراک دیداری و ادراک شنیداری می باشد.
از دیگر روش های درمان برای این گروه از کودکان روش درمان چند حسی می باشد. طبق نظر متخصصان این رویکرد، آموزش به این کودکان می بایست تمام حواس آنها را در گیر کند. کودک مفاهیم را به طور عینی و محسوس ببیند، به طور شفاهی بشنود، مواد آموزشی را لمس کند و به کار ببرد. یادگیری از این طریق اثری پایدار و ماندگار در حافظه کودک خواهد داشت.
روش های درمانی اختصاصی برای سه حیطه اختلالات یادگیری (خواندن، نوشتن و ریاضی) در شماره های بعد معرفی خواهد شد.
_ نقش معلمان در بهبود مشکلات یادگیری کودکان دارای اختلالات یادگیری چیست؟
معلمان گرامی می توانند با استفاده از شیوه های آموزشی که این کودکان را کاملا درگیر سازد، استفاده از سازمان دهنده های قبلی و مثال های عینی، به تصویر کشیدن مفاهیم در صورت لزوم، کمک به کودکان برای تمرکز بر کاری که انجام می دهند (کاهش عوامل پرت کننده حواس در کلاس درس)، آموزش مهارت های حل مسئله، کمک به کودکان برای در ک رابطه بین تلاش و موفقیت و آموزش به کودکان برای پیش بینی پیامد های رفتارشان، این کودکان را یاری نمایند. از آنجا که مشاوره نوعی آموزش است، این پیشنهاد برای مشاوران نیز مفید به نظر می رسد. بدیهی است مداخلات درمانی به صورت گروهی متشکل از معلم، مشاور مدرسه، روانشناس کودک و والدین از اثر بخشی بیشتری برخوردار خواهد بود.
_ والدین چگونه به کودکان دارای اختلال در یادگیری کمک کنند؟
نخست آنکه والدین گرامی، به محض اطلاع از این مشکل در کودک خود، پس از مشورت با معلم، برای تشخیص دقیق تر و آگاهی بیشتر از ماهیت مشکل کودک خود به متخصصان مراجعه نمایند. لازم به ذکر است، با پرهیز از مقایسه کودک با دیگر کودکان، عدم به کار گیری روش های غیر علمی و سنتی نظیر انجام تکالیف و مشق های زیاد و بی فایده (مثل رونویسی های مکرر، خواندن متن های طولانی ، تکراری و خسته کننده و حل مسئله های متعدد ریاضی و...) و عدم تنبیه و سرزنش کودک و نسبت دادن عناوین تحقیر آمیز به کودک که موجب بروز مشکلات عاطفی و تخریب خود پنداره و کاهش عزت نفس کودک می گردد، کودک را در کاهش مشکلات یادگیری و بهبود سریع تر و افزایش عملکرد وی در تکالیف مدرسه یاری نمایند.






بازگشت به گروه اختلالات در کودکان  


نظرات شما درباره این مطلب :

نام :


پست الکترونیکی :


نظر شما در مورد اختلالات یادگیری چیست؟ :



سایر نظرات :

نظری ثبت نشده است.