توجه کردن به عـواطف و هیجانات کودکان برای یک خواب آرام بسیار مهم است. کودکی که در طی روز از طرف مربی مهد کودک تحقیر می‌شود، کارهایی به او سپرده می‌شود که از حد توان کودک خارج است یا آموزش‌ها جنبۀ آزاردهنده و اجـباری برای او دارنـد،بدون شک چنین کودکی قادر نخواهد بود یک خواب آرام و راحت داشته باشد.
چگونه می‌توان انتظار داشت بعد از یک روز سخت، کودک خواب آرام و راحتی داشته باشد ؟
خواب برای کودک به تلخی هـمان بـرنامه‌های روزانه مهد کودک خواهد بود.
اگر کودکی به سختی بخواب می رود یا خوب نمی‌خوابد،مربی باید به رفتار خود برگردد و از خود سؤال کند که در طی روز با کودک چـه می‌کند؟ چه لحـظه‌های تلخی را برای کودک به وجود آورده که او این مظطرب است؟
به یاد داشته باشیم که بعضی از کودکان به خاطر لحظه‌های سختی که در طی روز با خود، والدین، مربی یا دوستان خود دارند در هـنگام خـواب دچار کابوس می‌شوند. به این علت از خواب فرار می‌کنند تا از دست کابوس‌هایشان در امان باشند.
مربی باید کودکان ناآرام را در طی روز تحت نظر داشته بـاشد. بـدون شک هیچ مـربی‌ای دوست ندارد که مشکل کودک را با خواب بیشتر کند. باید به حل مشکلات کـودک کمک کرد، چون هر قدر مشکلات فکری کودکان کم‌تر شود، آن‌ها هـم بـرای خواب بهتر و دلنشین تری آماده خواهند شد.
اگر یک مربی به این اصـول پایـ‌بند باشد خواهد دید که چقدر کودکان در پذیرفتن خواب با او همراه خواهند شد.
اگـر موارد بالا را رعایت کردید ولی باز هم کودک برای خوابیدن مشکل داشـت بهتر است که به شرایط فیزیکی یعنی محل خوابیدن و چگونگی قرار گرفتن کودکان بـرای خواب نیز توجه شود. بعضی از کودکان دوست دارند فقط روی وسایل شخصی خود بخوابند. امکان دارد بوی رختخواب های مهدکودک برای آن‌ها خوشایند نباشد. می توان برای این دسته از کودکان شرایط خاصی اخـتصاص داد.
برای مثال از خانوادۀ کودک بخواهید تا برای او رختخواب بیاورند تا از همان وسایل استفاده کند. البته بـهتر است کودکان را به تعدادی از وسایل یا موقعیت‌ها عادت ندهیم، ولی برای از بین بردن عادت‌ها نمی‌توان یک باره وارد عمل شد باید آرام آرام سعی شود که این نوع عادت‌ها را در کودکان از بین ببریم.
به راحت بـودن جای کودک حتما توجه کنید. بعضی کودکان‌از اینکه گوشۀ دیوار بخوابند یا که کسی کنارشان بخوابد یا در معرض مستقیم باد و نور خورشید باشند ناراحت می‌شوند و علاقه ای ندارند. اگر بـه هـر کودک اجازه بدهید که خودش جای خوابش را انتخاب کند، مطمئن باشید که جواب بهتری خواهید گرفت.
توجه به دمای اتاق، سرد بودن یا خیلی گرم بـودن اتـاق در مـجموع برای کودکان مناسب نیست. دور بودن از سر و صدا، رفت و آمد و… بسیار مهم است. نور زیاد یا تاریکی مطلق نیز می‌تواند مـزاحم خـواب کـودکان شود.
در مهد کودکی که من دوره کارورزی می گذراندم خواباندن کودکان کار دوشواری بود. مربیان سعی می‌کردند تا کودکان را بعد از ظهرها به خواب ترغیب کـنند، ولی عـملا نـاموفق بودند. روزی نوبت به من رسید و من از روش ساده ای استفاده کردم برای خواب کودکان
هرکودک در جایی که دوست داشت دراز کشید، از کودکان خواستم لباس ها اضافی (جوراب،کت و....) را در بیاورند و وسایل اضافی مانند(گل سر ، کش، تل و ...) را درون کیف شان قرار دهند و چشم هایشان ببندن تا خواب راحت تری داشته باشند. بعد برایشان داستان "چگونه بخوابم" خواندم تا بهتر بخوابند.
در حقیقت تلاش ساده‌ای برای فراهم کردن شـرایط خـوب برای یک خواب راحت بود.
بسیاری از مربیان عزیز روش‌های خاص خود را دارند که مفید و مؤثر است. برخی از مـربیان تـجربه کرده‌اند که وقتی خودشان نیز در حضور کودکان دراز می‌کشند کودکان احساس امنیت بـیش‌تری مـی‌کنند. پس می توانیم تا زمانی که هنوز کودکان نخوابیده‌اند در کنار آن‌ها بمانید.
گاهی دسـت زدن و نوازش مانند دست‌ها، لمس صورت، پیشانی یا موهای کودکان به آرامش آن‌ها می‌انجامد. این را فراموش نـکنید کـه تمام کودکان چنین کاری را دوست ندارند.
تجربۀ قصه‌گویی برای خواباندن کـودکان همیشه پاسخ مناسب داده است.قبل از خواب می‌توانید برای کودکان قصه تعریف کنید یا شـعر بـخوانید. به یاد داشته باشید که باید قصه‌هایی را انتخاب کنید که مـناسب بـهداشت روانی خواب کودک باشد. قصه های پر از هـیجان ، خیلی خنده‌دار یا خیلی ترسناک خـواب را از چشم کودکان دور خواهد کرد.
قصه‌هایی که هر کدام در نـهایت بـه خواب مـنتهی مـی‌شود.
مثال اگر قصۀ فیلی را می‌گوید سـعی کنید قصه را با ماجراهای بسیار ساده پیش ببرید و سپس فیل را به آن جا مـی‌رسانم کـه دیگر خسته شد و باید بخوابد. به همراه او مادرش ، بقیۀ مرغ و خروس‌ها هم مـی‌خوابند، کودکان نیز خـوابشان مـی‌گیرد و می‌خوابند
۱. قبل از خواب به کودکان آبـ بـدهید.
۲. کودکان را تشویق کنید تا قبل از خـواب به دسـت‌شویی بـروند.
۳. کـودکان بازیگوش را در کـنار هم نخوابانید.
۴. زمان خواب را ثابت نگه دارید و تغییر ندهید (مثلا راس ساعت 12 کودکان را برای خواب اماده کنید).
۵. برای خـواباندن کـودکان کـوچک‌تر آن ها را خـیلی تکان نـدهید چون تکان‌های مکرر خواب کودک را مختل می‌کند.
۶. برخی از کودکان در نوبت ظهر به مهد می‌آیند. این دسته از کـودکان را نـباید بـه همراه بقیۀ کودکان که از صبح در مهد کودک حضور دارند خواباند. باید بـرنامه‌های مـهد کـودک را بـرای ایـن گـروه از کودکان اجرا کرد.
مهم‌ترین اصلی ایـن است که مربی باید خواب را ازشکل زور و اجبار به خواب کودکان تغییر دهد. خواب کودکان نباید فرصتی برای فرار کردن از دست کودکان باشد بلکه بخش مهمی از زندگی است. این بخش بسیار حـساس، شکننده و آسیب‌پذیر است که باید نهایت دقت را به آن داشت.
اگر این نگرش جا بیفتد،دیگر هیچ پدر و مادری یا مربی‌ای پیدا نمی‌شود که بخواهد به زور و تـهدید بـرخورد کند.
گردآورنده نسیم اراسته - کارشناس ارشد بالینی
فروشگاه اینترنتی اسباب بازی ، کلیه حقوق این سایت متعلق به بازی دان می باشد و کپی برداری از تصاویر و مطالب آن پیگرد قانونی دارد. «تمامی کالاها و خدمات این فروشگاه، حسب مورد دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوطه می‌باشند و فعالیت‌های این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است.»
