آموختن روشهای محافظت از خود ( کودک ) ، مهمترین و سختترین کاری باشد که والدین برای فرزندانشان انجام می‌دهند؛ بلکه مهمتر از فراهم کردن نیاز های اولیه مانند : خورد و خوراک و پوشاک، اسباب بازی ، تفریح و غیره .
اگر قرار باشد همه خطرات پیرامون کودک را به او توضیح بدهید، آثار روانی نامطلوبی برای او به جا می‌گذارد؛ و کودک دیگر به هیچ چیز و هیچ کس اعتماد نخواهد داشت و احساس اضطراب و ترس همیشه با او همراه خواهد بود.
امکان سواستفاده جنسی از کودک، چیزی است که اکثر والدین ترجیح می دهند درباره آن فکر نکنند. آموختن روشهای محافظت از خود، مهمترین کاری است که والدین برای فرزندانشان انجام می‌دهند.
کودکان قربانی غالبا احساس می کنند که اگر فاش کنند گناهشان دو برابر می شود، بنابراین پرسشهای آنها ممکن است غیر مستقیم و حاوی سرنخهای پنهانی باشد مانند :
_آیا باید به او اجازه دهم مرا ببوسد؟
_آیا حتما باید روی زانوی عمو بنشینم؟
_آیا ممکنه رازداری کار اشتباهی باشه؟
_آیا درسته که کسی به وسط پاهای من دست بزنه؟
_آیا همه کارهای عمو یا بابابزرگ درسته؟
این قبیل پرسشها می تواند نشانه سو استفاده جنسی باشد(امکان دارد اینگونه باشد) . آزار جنسی کودکان یکی از مخربترین شیوه های بهره کشی از کودکان است. متاسفانه کسانی که مرتکب این عمل می شوند اغلب از نزدیکان کودک هستند( واکثرا عضو همان خانواده) که می تواند با ایجاد یک پوشش عاطفی بر پایه ترکیبی از راز داری و تهدیدهای ضمنی ، موضوع را مخفی نگه دارد.
ممکن است کودکان از صحبت کردن بترسند، پس حواسمان به پرسشهایی که ممکن است نشانه آن باشند که کسی دارد از معصومیت کودک سو استفاده می کند باشد.
در مورد سایر علایمی نیز که کودکتان نشان می دهد حساسیت به خرج دهید، مانند:
_گوشه گیری
-خودداری از غذا خوردن
_اکراه داشتن از روبرو شدن با یکی از بستگان
_کابوس دیدن
-مشکل در راه رفتن یا نشستن
_اجتناب ناگهانی از شرکت در فعالیتهای ژیمناستیک یا فعالیتهای بدنی،
_شب ادراری
_تغییر ناگهانی در اشتها
_خوردن چیزهای خاص و نشان دادن رفتارها و اطلاعات جنسی غیرمعمول
-مشغول شدن بیش از حد با ناحیه تناسلی
_خط خطی کردن ناحیه تناسلی یا وسط پاها در نقاشی ها
_استفاده از رنگهای تیره، سیاه و یا تیره کشیدن بعضی از افراد در نقاشی
به کودکتان راههای فرار از یک موقعیت و یا وضعیتی که ممکن است سو استفاده جنسی در آن رخ دهد را بیاموزید. در چنین مواردی باید خیلی حساب شده و منطقی با کودکان صحبت کرد. بهترین راه این است که با زبانی قابل فهم برای آن ها توضیح داد خطراتی را که در کمین آن ها است ، می توانید برای این کار از داستانها استفاده کنید و روشهای پیش گیری از این خطرات را هم به آنها آموزش داد.
۱۱ مهارت که پدران و مادران وظیفه دارند به فرزند خود آموزش بدهند، :
البته به کودک بگویید در مواردی که باج‌گیرها برای او تهدید جانی داشتند اصلا مقاومت نکند چون بسیار خطرناک است.
زمانی رفتار مشکوکی از افراد غریبه و یا آشنا دیدید. به کودک بگویید :” ما توی خانوده مون از این کارها نمی کنیم.” ، ” ما این رفتارها رو نمی پسندیم” . کودک باید ببیند که شما واقعا برخی رفتارها را عیب می دانید و به آنها نمی پردازید؛ اگرچه این کار گاهی بسیار مشکل است اما کودک باید بداند که ارزشهای خانواده او و قوانینی که در خانه آنها وجود دارد که حتی با قوانین خانواده عمو و خاله فرق دارد.
10. صحبت نکردن با غریبه‌ها: کودکان هرگز نباید با افراد غریبه صحبت یا هدیه‌ای از آن ها دریافت کنند حتی یک شکلات.
البته باید به کودک خود آموزش دهید که گاهی استثناهایی هم وجود دارد.مانند: اگر زمانی در خیابان گم شد، باید پیش مغازه‌دارها یا پلیس برود و از آن ها کمک بخواهد.
11. قانون‌شکنی: به کودکان خود آموزش بدهید که در مواقع خطر اجازه دارند هر قانونی را زیر پا بگذارند. حتما به آن ها بفهمانید که در شرایط بحرانی هر کاری برای نجات خود انجام دهند، با پشتیبانی کامل شما همراه است. مثلا می‌توانند فرار کنند، خیلی بلند فریاد بکشند، دروغ بگویند و…
مادر فرزندان خود نسیم و نسترن را برای خریدن نوشابه به سوپر مارکت محل فرستاده، آنها بار‌ها برای خرید به این فروشگاه رفته‌اند. وقتی آنها وارد می‌شوند همسایه که پیرمردی است آنها را برای خوردن بستنی به خانه‌اش دعوت می‌کند. وقتی آنها دارند بستنی می‌خورند، پیرمرد شروع به دست زدن به پای نسترن می‌کند. از کودک خود بپرسید اگر او به جای نسیم و نسترن بود چه کار می‌کرد؟ به چه کسی خبر می‌داد؟ می‌توانید داستان را این طور ادامه بدهید که اگر پیرمرد به آنها بگوید: «اگر به کسی چیزی نگویید من هر بار که اینجا می‌آیید به شما بستنی می‌دهم!» آنها چه کار باید بکنند. اگر آنها را تهدید کند ، بچه‌ها باید چه کار بکنند؟
در ادامه داستان خلاق باشید؛ شما می‌توانید با تاکید بر آنچه خود بچه‌ها می‌دانند به آنها روشهای مقابله را بیاموزید.
2 . فهرستی تهیه کنید از کسانی که ممکن است کودک در صورت احساس خطر به آنها پناه ببرد (ترجیحاً از زنان و خانمهای مورد اعتماد و در دسترس)
3. حمام کردن کودک بهترین فرصت برای آموزش نقاط خصوصی بدن او و راههای محافظت از آنها به کودک است. به کودکتان نشان دهید که شستن و تمیز نگه داشتن این ناحیه، برای سلامتی او بسیار اهمیت دارد و باید مراقب باشد کسی به این نقطه اصلا دست نزند. نشان دهید که شما هم فقط برای سلامتی و پاکیزه نگه داشتن او به این نقطه دست می‌زنید. در سنین بالا‌تر، اجازه دهید خودش تنهایی به حمام برود و در صورتی که او را به حمام می‌برید به او فرصت دهید تا این ناحیه را خودش به تنهایی بشوید.
4. فرق بین تماس های خوب، بد یا مشکوک را به کودک آموزش دهید:
بغل کردن
گرفتن دست‌ها
نوازش کردن مو‌ها برای ابراز لطف
بوسیدن معمولی به شیوه اقوام و نزدیکان
ضربه ملایم به پشت کمر برای تحسین و تشویق
معاینه توسط پزشک
نیشگون گرفتن
قلقلک و لمس نقاط خصوصی بدن
دست‌دان همراه با نیشگون گرفتن دست
مالیدن پشت و کمر
بغل کردن طولانی مدت
نیشگون گرفتن پاها و وسط پاها
نوازش ناحیه تناسلی
مالیدن پشت و کمر یا هر نقطه از بدن به پشت و باسن
دست زدن به ناحیه تناسلی و سینه‌ها
در کودکان 1-4 سال: اغلب فقدان آداب توالت، ترس از مردان و چسبیدن افراطی به مادر.
درکودکان 4– 6 سال: معمولاً با شکایت جسمانی به پزشک مراجعه می‌کنند. احساس گناه شدید و قطع امید از علاقه و توجه دیگران.
در کودکان 9 – 12 سال: اکثراً به دلیل مشکلاتی که در صحبت کردن در مورد این مسئله دارند، دچار واپس‌زنی جنسیت و اختلال در هویت جنسی می‌شوند. درگیری و اشتغال ذهنی آنها با مسایل جنسی باعث می‌شود که گاهی به صورت بی‌شرمانه و توأم با پررویی، به توضیح واقعیات بپردازند.
والدین چه مواجهه‌ای باید داشته باشند؟
برهان‌زاده(ارشناس‌ارشد روانشناسی تربیتی و عضو پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی) درخصوص نحوه مواجهه والدین با کودک خود، پس از دیدن علایم مذکور گفت:
مهم است که والدین از قبل در این زمینه آموزش و دانش لازم را کسب کرده باشند؛ شاید بسیاری از خانواده‌ها کسب اطلاع در این زمینه را ضروری ندانند. توصیه می‌کنم که حتماً والدین اطلاعات ابتدایی را در زمینه برخورد با کودکی که در معرض سوءاستفاده قرار گرفته است، بدانند؛ چراکه بزرگسالان با برخورد تند و گاهی با تنبیه فیزیکی این احساس را در کودک ایجاد می‌کنند که او مقصر است و این امر باعث تنفر کودک از خودش خواهد شد و فکر می‌کند که او موجودی دوست‌داشتنی نیست.
وقتی از این امر مطلع شدید از سؤال کردن‌های مکرر و توضیح خواستن از کودک خوداری کنید.لازم است والدین نقش حمایتی خود را به عنوان والد به فرزند خود نشان دهند؛ به‌طوری‌که کودک متوجه شود که او مقصر نیست و کسی که به او آزار رسانده است، گناه‌کار است.
آزار جنسی می‌تواند آسیب های جدی از نظر روانی به همراه داشته باشد و به همین علت لازم است والدین کودک را به کلینیک‌های روانشناسی و روانشناختی هدایت کرده و تحت درمان قرار دهند و حتما از طریق مقامات قانونی اقدام کنند تا مجرم به مجازات خود برسد.
گردآورنده نسیم اراسته - کارشناس ارشد بالینی
فروشگاه اینترنتی اسباب بازی ، کلیه حقوق این سایت متعلق به بازی دان می باشد و کپی برداری از تصاویر و مطالب آن پیگرد قانونی دارد. «تمامی کالاها و خدمات این فروشگاه، حسب مورد دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوطه می‌باشند و فعالیتهای این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است.»
